WAT IS JE MIXED VOICE?

In onze vorige blog legden we uit hoe kopstem en borststem werken. Maar net zoals een schilder zijn basiskleuren kan mengen, kunnen we dat ook met deze registers doen. Zo komen we in onze mixed voice terecht.

Alle zangers zijn het erover eens: we hebben een duidelijke borststem (M1) en die klinkt anders dan onze kopstem (M2). Over deze modale twee registers kan je in deze blog lezen. Maar voelen de meeste zangers dat er meer is. Men ervaart een andere manier van zingen, die anders aanvoelt en anders klinkt dan borst- of kopstem: de mixed voice.

Geen apart stemregister

Toch is het zeer belangrijk te weten dat deze mixed voice geen apart stemregister is. Stel je je stem even in kleur voor. Als je in je borststem zit, zing je in het blauwe vak. Wanneer je in kopstem zingt, zit je in het groene vak. Voor je mixed voice, je middenstem, ga je naar het vak waar blauw overgaat naar groen. Dat is het vak dat zich tussen de borststem en de kopstem bevindt. In je mixed voice zingen houdt in dat je noch in je pure borststem, noch in je pure kopstem zingt.

Je mixed voice vinden

De overgang tussen borst- en kopstem noemt men de stembreuk. Deze kan heel hoorbaar zijn, vooral bij ongetrainde zangers. Die hoorbare stembreuk hoeft geen probleem te zijn. Sommige songs kunnen dat wel hebben. Bij andere songs is het eerder storend.

Om deze stembreuk zoveel mogelijk te verstoppen, ga je op zoek naar je mixed voice. Als we even teruggrijpen naar onze kleuren, merk je op dat het moeilijk te bepalen valt waar blauw nu precies overgaat in groen. Vergelijk het met leren autorijden: in het begin is het erg moeilijk om te schakelen zonder te schokken. Na een tijdje oefenen, lukt het je zonder erbij na te denken. Veer een heavy mix verminder je als het ware de ingrediënten van je borststem en voegt die van je kopstem geleidelijk aan toe. Voor een light mix doe je het omgekeerde. Een exacte overgang is dan ook niet meer hoorbaar als je je stem goed kan controleren.

Kan je je nog niets voorstellen bij Heavy Mix en Light Mix? Denk dan eens aan het geluid van de meeste Disney-prinsessen (zeker in iets oudere films). Zij zingen meestal in light mix. Zangeressen zoals Ariana Grande of Beyoncé zitten dan weer vaak in heavy mix.

Je mixed voice trainen

Een feilloze beheersing ademdruk en ademstroom (of kortweg ademsteun) zijn van heel groot belang in deze training. Ook voldoende twang helpt je al een heel eind verder. Een trucje dat vaak werkt voor beginnende zangers is het volume rond hun stembreuk een beetje te minderen. Oefen om te beginnen veel glissando’s of glijtonen van je borst- naar je kopregister en omgekeerd. Goed getrainde zangcoaches kunnen jouw stem goed analyseren en je verschillende technieken op maat aanleren om makkelijk te schakelen tussen M1 en M2. Het verschil tussen je borststem en je kopstem wordt zo verkleind. Je behoudt in je mixed voice de stemkleur die jij wil. Zo zal je hoge noten kunnen zingen terwijl het lijkt alsof je nog steeds in je borststem zingt. Dat is een win-winsituatie voor jou én voor je stem: jij hebt een leuke sound en je stem wordt niet geforceerd.

Zingen in je mixed voice wordt vaak gezien als een erg moeilijke techniek om te zingen. Maar eens je het kan, gaat een nieuwe wereld van zangmogelijkheden voor je open. Daarom vinden wij ook deze techniek zeer belangrijk om op een gezonde manier aan onze zangers aan te leren.

Op zoek naar jouw mixed voice?

Boek een zangles bij een van onze docenten.

Deze blogpost kwam tot stand in samenwerking met Georgia Marie Copywriting.

Borststem en kopstem eenvoudig uitgelegd

Jouw stem. Het is een krachtig instrument. Tijdens het zingen kan je er wonderlijke dingen mee doen. En wanneer je op zangles gaat, vliegen de meest uiteenlopende termen je om de oren. Borststem, kopstem, mixed voice, stemregister, stembereik, belting, vocal fry… Weet jij nog waarover het gaat? Geen nood, want wij leggen je graag uit hoe jij jouw stem op verschillende manieren kan inzetten.

Je hebt natuurlijk maar één stem, maar je kan ze wel op verschillende manieren gebruiken om geluid te produceren. Vroeger werd alleen het onderscheid gemaakt tussen kopstem (voor de hoge noten) en borststem (voor de lage noten). Ondertussen weten we dat onze stem veel gecompliceerder is dan dat. De menselijke stem delen wij – voor het gemak – op in vier registers.

M0 = vocal fry

M1 = borststem, Modus 1, modale register, dikke stemplooien, chest voice

M2 = kopstem, Modus 2, kopregister, dunne stemplooien, head voice

M3 = whistle tones of fluitregister

In deze blog bespreken we het verschil tussen M1 en M2.

Borststem of M1

Dit is een van de meest gekende stemregisters. Toch is het belangrijk om een grote misvatting uit de wereld te helpen. Hoewel de term doet vermoeden dat het geluid in je borst wordt geproduceerd, is dat allesbehalve zo. Je stem wordt in eerste instantie altijd door de stemplooien gevormd en daarna bijgekleurd door de vocal tract (de larynx, de pharynx, de neusholte en de mondholte). Stel je die vocal tract voor als de ruimtes waardoor je stemgeluid gaat vooraleer je het hoort. .

Wanneer je in je borststem zingt of spreekt, voel je trillingen in je borst. Zing eens een lage aaah en leg je hand op je borst. Voel je het trillen? Dat komt omdat je borstholte mee resoneert.

We noemen borststem ook wel eens zingen of spreken met dikke stemplooien. 2 belangrijke spieren die de manier van trillen van je stemplooien mee bepalen zijn:

• de Thyroarytenoideus, of kortweg de TA-spier of Vocalis: wanneer deze spier actief is, verkort ze de stemplooien.

de Cricothyroideus, of deCT-spier: deze spier is de antagonist en gaat o.a. de stemplooien uitrekken.

Als we onze stemplooien met een gitaarsnaar vergelijken, wordt het vast duidelijker: hoe dunner de snaar, hoe hoger de toon.

Deze TA-spier en de CT-spier moeten dus goed op mekaar afgestemd worden. Zijn ze dat niet, dan hoor je de zogenaamde stembreuk waarover we je binnenkort meer vertellen.

Wanneer je in je borstregister zingt of spreekt, zit je in een TA-dominant register. De TA-spier heeft de overhand. in deze animatie kun je de trillingsbeweging zien. Het rode gedeelte is de TA-spier. Je kan in je borststem stevig wat volume toevoegen. Op een gegeven moment zal je voelen dat je plafond bereikt is en je niet meer hoger kan in je borststem. Dan neemt de CT-spier de hand en schakel je naar je kopstem. Het contactoppervlak tussen de stemplooien wordt kleiner.

Kopstem of M2

Je kopstem kan de hogere noten met gemak aan. Wanneer je je hand op je borst legt, voel je geen trillingen. Het lijkt wel alsof het trillen nu in je hoofd plaatsvindt. Maar terwijl die ene zangeres die hoge noten krachtig en luid kan zingen, klinkt jouw stem zachter en ieler. Dat is helemaal normaal. Al kan je, wanneer je je stem op een gezonde manier traint, ook in je kopstem luider en krachtiger leren zingen. Toch zal er altijd een verschil in volume blijven met je borstem. Ook de klankkleur zal anders zijn.

In het begin zal je merken dat je kopstem dikwijls heser klinkt. Daar is niets mis mee, tenzij je luider wil leren zingen in M2. Dan moet je je stemplooien volledig leren sluiten. Dit doe je best met een goede vocal coach die jou de juiste oefeningen kan aanraden.

En wat zit er tussenin?

Waar men vroeger alleen maar naar de borst- en kopstem refereerde, leren goed getrainde zangcoaches zangers ook in mixed voice te zingen. Wanneer je deze technieken leert, kan je makkelijk schakelen tussen de M1 en M2, terwijl je de stemkleur behoudt die jij wil. Dat is een win-winsituatie voor jou én voor je stem.

Hoe dat precies zit, lees je in een volgende blog

Zelf ook zin gekregen om te leren zingen?

Boek jouw zangles bij een van onze docenten.

---

1Wikipedia,(2020, 10/4), Vocal Registers, Geraadpleegd op 3/12/2020, van https://en.wikipedia.org/wiki/Modal_voice en https://en.wikipedia.org/wiki/Falsetto

2By Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem) - Own work, modified SVG version of PD picture from Gray's Anatomy., CC BY-SA 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3492701

Lax Vox®, dat is je stem ontspannen door te bubbelen

Heb jij al ooit een atleet zonder opwarming aan de start zien verschijnen? Natuurlijk niet. Spieren moeten eerst worden voorbereid op de inspanning die ze gaan leveren en nadien moeten ze kunnen ontspannen . Ook je stem is een spier. En dus moet je ze eerst opwarmen om blessures te voorkomen. Een techniek die steeds vaker wordt toegepast is de Lax Vox® techniek. De lax watte?

Lax vox® betekent letterlijk relaxatie van de stem. Door deze techniek op te nemen in je opwarming en cool down, gaan zingen en praten makkelijker. Je zal voelen dat je je stem minder gaat forceren en dat ze voller en warmer klinkt.

Het leukste van al is dat deze techniek eenvoudig is toe te passen. Je hebt alleen maar een siliconen buisje en een flesje water nodig.

Aan de slag met Lax Vox®

Voor het beste resultaat oefen je met een Lax Vox® buisje van 30 tot 35 cm lang. De diameter is 9 tot 12 mm. Hou dit buisje in een flesje water en zorg ervoor dat het zo’n 2 tot 3 cm onder het wateroppervlak hangt. Hoe dieper je het buisje in het water laat zakken, hoe meer tegendruk je zal voelen.

Start je pas met deze techniek? Hou het buisje dan nog wat hoger en gebruik maximum 2 cm water, zodat je iets minder tegendruk ervaart. Wie al meer ervaren is kan het water verhogen en experimenteren met de diepte van het buisje. Voor vrouwen is een diepte tussen 2 en 4 cm goed. Mannen raden we een diepte van 4 tot 6 cm aan.

Bij een warming up drijf je de druk langzaam een beetje op: je laat het buisje steeds dieper in het water zakken. Tijdens de cooling down doe je het omgekeerde.

Zet het siliconenbuisje tussen je tanden. Je lippen omsluiten het buisje zodat er geen lucht langs kan ontsnappen. Zorg er wel voor dat je lippen en wangen ontspannen blijven. Ook je tong span je niet op.

Bubbelen

Als eerste oefening adem je rustig uit door je mond in het buisje. Omdat je wangen ontspannen zijn, gaan deze meetrillen. Je maakt bij deze oefening geen geluid. Het enige wat je hoort zijn de ploffende bubbels die in het water ontstaan. Zangers spreken niet voor niets over bubbelen! Nadien kan je ook klanken maken terwijl je de Lax Vox®-techniek toepast. Je gaat je stemapparaat leren hoe het moet staan om op een gezonde manier een mooie, warme klank te produceren.

Voordelen van lax vox®

Dat je praat en zingt zonder je stem te forceren, is een groot pluspunt van Lax Vox®. Maar er zijn nog andere voordelen aan deze techniek gekoppeld.

• Bijna iedereen gebruikt automatisch de juiste middenrifademhaling

• De trillingen maken eventuele slijmen in de keel los

• Het strottenhoofd daalt, waardoor je keel meer ontspant

• De stemplooien sluiten makkelijker en sneller doordat de contactzone wordt vergroot.

• Er is minder druk nodig om geluid te maken.

• Het geluid dat je maakt klinkt mooier, warmer en voller.

De docenten bij Vocal Coaching Leuven maken vaak gebruik van deze techniek om onze zangers te helpen bij een goede stemhygiëne. We leren hen stap voor stap welke oefeningen goed zijn voor hun stem.

Wil jij ook leren hoe je je stem optimaal kan inzetten?

Boek een intakesessie bij een van onze docenten

Meer weten over kopstem en borststem? Lees dan onze volgende blogpost